Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Non ego tecum iam ita iocabor, ut isdem his de rebus, cum L. Ille vero, si insipiens-quo certe, quoniam tyrannus -, numquam beatus; Itaque primos congressus copulationesque et consuetudinum instituendarum voluntates fieri propter voluptatem; Iam in altera philosophiae parte.
Tum ille: Tu autem cum ipse tantum librorum habeas, quos hic tandem requiris? Non igitur de improbo, sed de callido improbo quaerimus, qualis Q. Quod enim vituperabile est per se ipsum, id eo ipso vitium nominatum puto, vel etiam a vitio dictum vituperari. Itaque ne iustitiam quidem recte quis dixerit per se ipsam optabilem, sed quia iucunditatis vel plurimum afferat. Is ita vivebat, ut nulla tam exquisita posset inveniri voluptas, qua non abundaret. Eaedem res maneant alio modo. Quod enim ne vivus quidem, inquit, diutius sentire poterat, quam dum fruebatur, quo modo id potuit mortuo permanere? Non igitur de improbo, sed de callido improbo quaerimus, qualis Q. Dolere malum est: in crucem qui agitur, beatus esse non potest. Universa enim illorum ratione cum tota vestra confligendum puto. Inde sermone vario sex illa a Dipylo stadia confecimus. Quantum Aristoxeni ingenium consumptum videmus in musicis? Non est ista, inquam, Piso, magna dissensio. Est enim effectrix multarum et magnarum voluptatum.
Quibus natura iure responderit non esse verum aliunde finem beate vivendi, a se principia rei gerendae peti; Maximas vero virtutes iacere omnis necesse est voluptate dominante. Nos quidem Virtutes sic natae sumus, ut tibi serviremus, aliud negotii nihil habemus. Et certamen honestum et disputatio splendida! omnis est enim de virtutis dignitate contentio. Quae rursus dum sibi evelli ex ordine nolunt, horridiores evadunt, asperiores, duriores et oratione et moribus. Quis enim potest istis, quae te, ut ais, delectant, brevibus et acutis auditis de sententia decedere? Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. At quanta conantur! Mundum hunc omnem oppidum esse nostrum! Incendi igitur eos, qui audiunt, vides. Semovenda est igitur voluptas, non solum ut recta sequamini, sed etiam ut loqui deceat frugaliter.
Qui ita affectus, beatum esse numquam probabis; Quos quidem tibi studiose et diligenter tractandos magnopere censeo. Non autem hoc: igitur ne illud quidem. Sin dicit obscurari quaedam nec apparere, quia valde parva sint, nos quoque concedimus; Miserum hominem! Si dolor summum malum est, dici aliter non potest. Tu vero, inquam, ducas licet, si sequetur; Tum ille: Finem, inquit, interrogandi, si videtur, quod quidem ego a principio ita me malle dixeram hoc ipsum providens, dialecticas captiones. Et certamen honestum et disputatio splendida! omnis est enim de virtutis dignitate contentio. Quid, cum fictas fabulas, e quibus utilitas nulla elici potest, cum voluptate legimus? Quam ob rem utique idem faciunt, ut si laevam partem neglegerent, dexteram tuerentur, aut ipsius animi, ut fecit Erillus, cognitionem amplexarentur, actionem relinquerent. Quae quidem res efficit, ne necesse sit isdem de rebus semper quasi dictata decantare neque a commentariolis suis discedere. Quod cum ita sit, perspicuum est omnis rectas res atque laudabilis eo referri, ut cum voluptate vivatur.
Quis est tam dissimile homini. Nobis Heracleotes ille Dionysius flagitiose descivisse videtur a Stoicis propter oculorum dolorem. Zenonem roges; Illud urgueam, non intellegere eum quid sibi dicendum sit, cum dolorem summum malum esse dixerit. Utrum igitur tibi non placet, inquit, virtutisne tantam esse vim, ut ad beate vivendum se ipsa contenta sit? Positum est a nostris in iis esse rebus, quae secundum naturam essent, non dolere; Itaque et manendi in vita et migrandi ratio omnis iis rebus, quas supra dixi, metienda. Nam et a te perfici istam disputationem volo, nec tua mihi oratio longa videri potest. Ratio ista, quam defendis, praecepta, quae didicisti, quae probas, funditus evertunt amicitiam, quamvis eam Epicurus, ut facit, in caelum efferat laudibus. Si enim sapiens aliquis miser esse possit, ne ego istam gloriosam memorabilemque virtutem non magno aestimandam putem.
Restinguet citius, si ardentem acceperit. Nunc haec primum fortasse audientis servire debemus. Et ais, si una littera commota sit, fore tota ut labet disciplina. An me, inquam, nisi te audire vellem, censes haec dicturum fuisse? Beatum, inquit. In quibus doctissimi illi veteres inesse quiddam caeleste et divinum putaverunt. Quid censes eos esse facturos, qui omnino virtutem a bonorum fine segregaverunt, Epicurum, Hieronymum, illos etiam, si qui Carneadeum finem tueri volunt? Qua exposita scire cupio quae causa sit, cur Zeno ab hac antiqua constitutione desciverit, quidnam horum ab eo non sit probatum; Cum id quoque, ut cupiebat, audivisset, evelli iussit eam, qua erat transfixus, hastam. Perfecto enim et concluso neque virtutibus neque amicitiis usquam locum esse, si ad voluptatem omnia referantur, nihil praeterea est magnopere dicendum. Magni enim aestimabat pecuniam non modo non contra leges, sed etiam legibus partam. Scientiam pollicentur, quam non erat mirum sapientiae cupido patria esse cariorem.
Nemo est igitur, quin hanc affectionem animi probet atque laudet, qua non modo utilitas nulla quaeritur, sed contra utilitatem etiam conservatur fides. Deque his rebus satis multa in nostris de re publica libris sunt dicta a Laelio. Duo Reges: constructio interrete. Pisone in eo gymnasio, quod Ptolomaeum vocatur, unaque nobiscum Q. Qua tu etiam inprudens utebare non numquam. Quod est, ut dixi, habere ea, quae secundum naturam sint, vel omnia vel plurima et maxima. Sin est etiam corpus, ista explanatio naturae nempe hoc effecerit, ut ea, quae ante explanationem tenebamus, relinquamus. Dici enim nihil potest verius. Si sapiens, ne tum quidem miser, cum ab Oroete, praetore Darei, in crucem actus est. Mihi vero, inquit, placet agi subtilius et, ut ipse dixisti, pressius. Primum divisit ineleganter; Sed eum qui audiebant, quoad poterant, defendebant sententiam suam. Fieri, inquam, Triari, nullo pacto potest, ut non dicas, quid non probes eius, a quo dissentias.
Haec mihi videtur delicatior, ut ita dicam, molliorque ratio, quam virtutis vis gravitasque postulat. Ergo opifex plus sibi proponet ad formarum quam civis excellens ad factorum pulchritudinem? Hoc dixerit potius Ennius: Nimium boni est, cui nihil est mali. Quoniam, si dis placet, ab Epicuro loqui discimus. Antiquorum autem sententiam Antiochus noster mihi videtur persequi diligentissime, quam eandem Aristoteli fuisse et Polemonis docet. Quamquam non negatis nos intellegere quid sit voluptas, sed quid ille dicat. Illa videamus, quae a te de amicitia dicta sunt. Nisi autem rerum natura perspecta erit, nullo modo poterimus sensuum iudicia defendere. Quod autem principium officii quaerunt, melius quam Pyrrho;
Et harum quidem rerum facilis est et expedita distinctio. Hoc tu nunc in illo probas. Egone non intellego, quid sit don Graece, Latine voluptas? Modo etiam paulum ad dexteram de via declinavi, ut ad Pericli sepulcrum accederem. Dat enim id nobis solitudo, quod si qui deus diceret, numquam putarem me in Academia tamquam philosophum disputaturum. Et ille ridens: Video, inquit, quid agas; Quid, si non sensus modo ei sit datus, verum etiam animus hominis? Duae sunt enim res quoque, ne tu verba solum putes. Manebit ergo amicitia tam diu, quam diu sequetur utilitas, et, si utilitas amicitiam constituet, tollet eadem. Alia quaedam dicent, credo, magna antiquorum esse peccata, quae ille veri investigandi cupidus nullo modo ferre potuerit.
