Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Habent enim et bene longam et satis litigiosam disputationem. Qui igitur convenit ab alia voluptate dicere naturam proficisci, in alia summum bonum ponere? Sed tamen intellego quid velit. Cur id non ita fit? Sed quae tandem ista ratio est? In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Serpere anguiculos, nare anaticulas, evolare merulas, cornibus uti videmus boves, nepas aculeis. Duo Reges: constructio interrete. Quod idem cum vestri faciant, non satis magnam tribuunt inventoribus gratiam. Eam stabilem appellas. Idem etiam dolorem saepe perpetiuntur, ne, si id non faciant, incidant in maiorem. Ab hoc autem quaedam non melius quam veteres, quaedam omnino relicta. Ergo ita: non posse honeste vivi, nisi honeste vivatur? Ista ipsa, quae tu breviter: regem, dictatorem, divitem solum esse sapientem, a te quidem apte ac rotunde;
Aliter homines, aliter philosophos loqui putas oportere? Eam si varietatem diceres, intellegerem, ut etiam non dicente te intellego; Qui convenit? Se dicere inter honestum et turpe nimium quantum, nescio quid inmensum, inter ceteras res nihil omnino interesse.
Itaque in rebus minime obscuris non multus est apud eos disserendi labor. Iam quae corporis sunt, ea nec auctoritatem cum animi partibus, comparandam et cognitionem habent faciliorem. Quod enim testimonium maius quaerimus, quae honesta et recta sint, ipsa esse optabilia per sese, cum videamus tanta officia morientis? Hoc enim identidem dicitis, non intellegere nos quam dicatis voluptatem. Quaero igitur, quo modo hae tantae commendationes a natura profectae subito a sapientia relictae sint. Num igitur utiliorem tibi hunc Triarium putas esse posse, quam si tua sint Puteolis granaria? -, sed ut hoc iudicaremus, non esse in iis partem maximam positam beate aut secus vivendi. Non elogia monimentorum id significant, velut hoc ad portam: Hunc unum plurimae consentiunt gentes populi primarium fuisse virum. Omnibus enim artibus volumus attributam esse eam, quae communis appellatur prudentia, quam omnes, qui cuique artificio praesunt, debent habere. Dicuntur ista, Cato, magnifice, inquam, sed videsne verborum gloriam tibi cum Pyrrhone et cum Aristone, qui omnia exaequant, esse communem? Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Haec bene dicuntur, nec ego repugno, sed inter sese ipsa pugnant. Ut Phidias potest a primo instituere signum idque perficere, potest ab alio inchoatum accipere et absolvere, huic est sapientia similis; Vide, ne magis, inquam, tuum fuerit, cum re idem tibi, quod mihi, videretur, non nova te rebus nomina inponere.
Fatebuntur Stoici haec omnia dicta esse praeclare, neque eam causam Zenoni desciscendi fuisse. Quae cum ita sint, effectum est nihil esse malum, quod turpe non sit. Quis suae urbis conservatorem Codrum, quis Erechthei filias non maxime laudat?
Qualis ista philosophia est, quae non interitum afferat pravitatis, sed sit contenta mediocritate vitiorum? Praetereo multos, in bis doctum hominem et suavem, Hieronymum, quem iam cur Peripateticum appellem nescio. Videmusne ut pueri ne verberibus quidem a contemplandis rebus perquirendisque deterreantur? Nemo est igitur, quin hanc affectionem animi probet atque laudet, qua non modo utilitas nulla quaeritur, sed contra utilitatem etiam conservatur fides. Quo minus animus a se ipse dissidens secumque discordans gustare partem ullam liquidae voluptatis et liberae potest. Atque ab isto capite fluere necesse est omnem rationem bonorum et malorum. Aliam vero vim voluptatis esse, aliam nihil dolendi, nisi valde pertinax fueris, concedas necesse est. Ea enim omnia, quae illi bona dicerent, praeposita esse, non bona, itemque illa, quae in corpore excellerent, stulte antiquos dixisse per se esse expetenda; Scrupulum, inquam, abeunti; Praeclare Laelius, et recte sofñw, illudque vere: O Publi, o gurges, Galloni! es homo miser, inquit.
Servari enim iustitia nisi a forti viro, nisi a sapiente non potest. Sed quid ages tandem, si utilitas ab amicitia, ut fit saepe, defecerit? Videmusne ut pueri ne verberibus quidem a contemplandis rebus perquirendisque deterreantur? Haec et tu ita posuisti, et verba vestra sunt. Ergo hoc quidem apparet, nos ad agendum esse natos. Et summatim quidem haec erant de corpore animoque dicenda, quibus quasi informatum est quid hominis natura postulet. Ad corpus diceres pertinere-, sed ea, quae dixi, ad corpusne refers? Eadem nunc mea adversum te oratio est. Ut alios omittam, hunc appello, quem ille unum secutus est. Tubulo putas dicere? Sed tamen intellego quid velit. Cum autem venissemus in Academiae non sine causa nobilitata spatia, solitudo erat ea, quam volueramus. Nec vero pietas adversus deos nec quanta iis gratia debeatur sine explicatione naturae intellegi potest. Vives, inquit Aristo, magnifice atque praeclare, quod erit cumque visum ages, numquam angere, numquam cupies, numquam timebis.
Ita fit illa conclusio non solum vera, sed ita perspicua, ut dialectici ne rationem quidem reddi putent oportere: si illud, hoc; Sunt enim prima elementa naturae, quibus auctis vírtutis quasi germen efficitur. Haec et tu ita posuisti, et verba vestra sunt. Prave, nequiter, turpiter cenabat; Nunc dicam de voluptate, nihil scilicet novi, ea tamen, quae te ipsum probaturum esse confidam. Quae autem natura suae primae institutionis oblita est? Sed hoc sane concedamus. Huic ego, si negaret quicquam interesse ad beate vivendum quali uteretur victu, concederem, laudarem etiam; Illa enim, quae prosunt aut quae nocent, aut bona sunt aut mala, quae sint paria necesse est. Illud mihi a te nimium festinanter dictum videtur, sapientis omnis esse semper beatos; Sed non sunt in eo genere tantae commoditates corporis tamque productae temporibus tamque multae. Cum autem venissemus in Academiae non sine causa nobilitata spatia, solitudo erat ea, quam volueramus. Alterum autem genus est magnarum verarumque virtutum, quas appellamus voluntarias, ut prudentiam, temperantiam, fortitudinem, iustitiam et reliquas eiusdem generis. Ita fit, ut duo genera propter se expetendorum reperiantur, unum, quod est in iis, in quibus completar illud extremum, quae sunt aut animi aut corporis; Sed utrum hortandus es nobis, Luci, inquit, an etiam tua sponte propensus es?
Quaero igitur, quo modo hae tantae commendationes a natura profectae subito a sapientia relictae sint. Nam omnia, quae sumenda quaeque legenda aut optanda sunt, inesse debent in summa bonorum, ut is, qui eam adeptus sit, nihil praeterea desideret. Maximeque eos videre possumus res gestas audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt confecti senectute. At enim, qua in vita est aliquid mali, ea beata esse non potest. Ab his oratores, ab his imperatores ac rerum publicarum principes extiterunt. Cum enim summum bonum in voluptate ponat, negat infinito tempore aetatis voluptatem fieri maiorem quam finito atque modico.
Compensabatur, inquit, cum summis doloribus laetitia. Hoc ne statuam quidem dicturam pater aiebat, si loqui posset. Idem fecisset Epicurus, si sententiam hanc, quae nunc Hieronymi est, coniunxisset cum Aristippi vetere sententia. Cum sciret confestim esse moriendum eamque mortem ardentiore studio peteret, quam Epicurus voluptatem petendam putat.
