Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Itaque si aut requietem natura non quaereret aut eam posset alia quadam ratione consequi. De malis autem et bonis ab iis animalibus, quae nondum depravata sint, ait optime iudicari. Utrum igitur tibi litteram videor an totas paginas commovere? Duo Reges: constructio interrete. Tum Piso: Atqui, Cicero, inquit, ista studia, si ad imitandos summos viros spectant, ingeniosorum sunt; Nec vero alia sunt quaerenda contra Carneadeam illam sententiam. Ut alios omittam, hunc appello, quem ille unum secutus est. Cupit enim dÃcere nihil posse ad beatam vitam deesse sapienti. Tu autem negas fortem esse quemquam posse, qui dolorem malum putet. Atqui perspicuum est hominem e corpore animoque constare, cum primae sint animi partes, secundae corporis. Vitae autem degendae ratio maxime quidem illis placuit quieta. Commoda autem et incommoda in eo genere sunt, quae praeposita et reiecta diximus; Paulum, cum regem Persem captum adduceret, eodem flumine invectio? Id enim ille summum bonum eu)qumi/an et saepe a)qambi/an appellat, id est animum terrore liberum.
Tum Piso: Atqui, Cicero, inquit, ista studia, si ad imitandos summos viros spectant, ingeniosorum sunt; Nemo nostrum istius generis asotos iucunde putat vivere.
Et nunc quidem quod eam tuetur, ut de vite potissimum loquar, est id extrinsecus; Nam nisi hoc optineatur, id solum bonum esse, quod honestum sit, nullo modo probari possit beatam vitam virtute effici. Vides igitur te aut ea sumere, quae non concedantur, aut ea, quae etiam concessa te nihil iuvent. Sit hoc ultimum bonorum, quod nunc a me defenditur; Ita similis erit ei finis boni, atque antea fuerat, neque idem tamen; Nec vero intermittunt aut admirationem earum rerum, quae sunt ab antiquis repertae, aut investigationem novarum. Nam et complectitur verbis, quod vult, et dicit plane, quod intellegam; Itaque illa non dico me expetere, sed legere, nec optare, sed sumere, contraria autem non fugere, sed quasi secernere.
Totum autem id externum est, et quod externum, id in casu est. Quasi vero aut concedatur in omnibus stultis aeque magna esse vitia, et eadem inbecillitate et inconstantia L. Se omnia, quae secundum naturam sint, b o n a appellare, quae autem contra, m a l a. Si ista mala sunt, in quae potest incidere sapiens, sapientem esse non esse ad beate vivendum satis. Hoc etsi multimodis reprehendi potest, tamen accipio, quod dant. Et quae per vim oblatum stuprum volontaria morte lueret inventa est et qui interficeret filiam, ne stupraretur.
Ex quo intellegitur officium medium quiddam esse, quod neque in bonis ponatur neque in contrariis. At cum de plurimis eadem dicit, tum certe de maximis. Ex quo, id quod omnes expetunt, beate vivendi ratio inveniri et comparari potest. Atque haec coniunctio confusioque virtutum tamen a philosophis ratione quadam distinguitur. Tuo vero id quidem, inquam, arbitratu. In quibus doctissimi illi veteres inesse quiddam caeleste et divinum putaverunt. Non quaeritur autem quid naturae tuae consentaneum sit, sed quid disciplinae. Tria genera cupiditatum, naturales et necessariae, naturales et non necessariae, nec naturales nec necessariae. Sit ista in Graecorum levitate perversitas, qui maledictis insectantur eos, a quibus de veritate dissentiunt. Verum hoc loco sumo verbis his eandem certe vim voluptatis Epicurum nosse quam ceteros.
Cum id fugiunt, re eadem defendunt, quae Peripatetici, verba. Quia dolori non voluptas contraria est, sed doloris privatio. In primo enim ortu inest teneritas ac mollitia quaedam, ut nec res videre optimas nec agere possint. Modo etiam paulum ad dexteram de via declinavi, ut ad Pericli sepulcrum accederem. An eum locum libenter invisit, ubi Demosthenes et Aeschines inter se decertare soliti sunt?
Minime vero probatur huic disciplinae, de qua loquor, aut iustitiam aut amicitiam propter utilitates adscisci aut probari. Quid de Platone aut de Democrito loquar? Et quidem iure fortasse, sed tamen non gravissimum est testimonium multitudinis. Bork Quare attendo te studiose et, quaecumque rebus iis, de quibus hic sermo est, nomina inponis, memoriae mando; Quasi vero aut concedatur in omnibus stultis aeque magna esse vitia, et eadem inbecillitate et inconstantia L. Etsi ea quidem, quae adhuc dixisti, quamvis ad aetatem recte isto modo dicerentur. Completur enim et ex eo genere vitae, quod virtute fruitur, et ex iis rebus, quae sunt secundum naturam neque sunt in nostra potestate. Restat locus huic disputationi vel maxime necessarius de amicitia, quam, si voluptas summum sit bonum, affirmatis nullam omnino fore. Sed est forma eius disciplinae, sicut fere ceterarum, triplex: una pars est naturae, disserendi altera, vivendi tertia. Tenuis Lucius Verginius unusque de multis sexagesimo anno post libertatem receptam virginem filiam sua manu occidit potius, quam ea Ap. Non enim iam stirpis bonum quaeret, sed animalis.
Bork Nam nisi hoc optineatur, id solum bonum esse, quod honestum sit, nullo modo probari possit beatam vitam virtute effici. Quod autem magnum dolorem brevem, longinquum levem esse dicitis, id non intellego quale sit. In qua si nihil est praeter rationem, sit in una virtute finis bonorum; Utrum enim sit voluptas in iis rebus, quas primas secundum naturam esse diximus, necne sit ad id, quod agimus, nihil interest. Cuius quidem, quoniam Stoicus fuit, sententia condemnata mihi videtur esse inanitas ista verborum.
Deinde, ubi erubuit-vis enim est permagna naturae-, confugit illuc, ut neget accedere quicquam posse ad voluptatem nihil dolentis. Ut enim consuetudo loquitur, id solum dicitur honestum, quod est populari fama gloriosum. Non ego tecum iam ita iocabor, ut isdem his de rebus, cum L. Si verbum sequimur, primum longius verbum praepositum quam bonum. Legimus tamen Diogenem, Antipatrum, Mnesarchum, Panaetium, multos alios in primisque familiarem nostrum Posidonium. Quem ad modum quis ambulet, sedeat, qui ductus oris, qui vultus in quoque sit? Ex quo intellegitur nec intemperantiam propter se esse fugiendam temperantiamque expetendam, non quia voluptates fugiat, sed quia maiores consequatur. At vero illa, quae Peripatetici, quae Stoici dicunt, semper tibi in ore sunt in iudiciis, in senatu. Ergo in utroque exercebantur, eaque disciplina effecit tantam illorum utroque in genere dicendi copiam. Duarum enim vitarum nobis erunt instituta capienda. Quid enim necesse est, tamquam meretricem in matronarum coetum, sic voluptatem in virtutum concilium adducere? Quae fere omnia appellantur uno ingenii nomine, easque virtutes qui habent, ingeniosi vocantur.
